Dolar dün 17.2815 lirayı, Euro ise 18.4251 lirayı test etti. TL Nisan sonundan beri yüzde 13’ün üzerinde paha kaybetmiş durumda.
Türkiye’nin beş yıl vadeli borcunu iflasa karşı müdafaanın maliyetini gösteren CDS’ler ise 2008 krizinden bu yana birinci kere 830 puanı gördü.
Ekonomist Atilla Yeşilada, “Hazine’nin açıkladığı doları baskılama tedbirleri işe fayda mı? Haydi canım sende! Dolar tekrar 17.25 lira” kelamları ile reaksiyon gösterdi.
MAHFİ EĞİLMEZ: ANLAMAK ZOR
Eski Hazine Müsteşarı ve iktisatçı Mahfi Eğilmez blogunda yayınladığı yazısında şunları söz etti:
“Eğer faiz siyasetini aktif bir biçimde kullanmıyorsanız enflasyon meselesini çözemezsiniz.
Devlet tahvili ile rastgele bir geliri karşılık göstermeden borçlanmak varken, Osmanlı’nın borçlanamaz hale geldikten sonra Galata Bankerlerinden borçlanması üzere bir sistemin niye tercih edildiğini anlamak sıkıntı.”
“NE RİSK NE DE KUR DÜŞER”
Açıklanan kararla faizin etrafından dolaşıldığını belirten eski Merkez Bankası Lider Yardımcısı Prof. Fatih Özatay şöyle konuştu:
“Böyle ne risk ne de döviz kuru düşer. Risk ve enflasyondaki patlamanın temel nedenini anlamak bu kadar sıkıntı mu?
Politika faizi komik seviyede, Kur muhafazalı mevduatın (KKM) faizi de o denli: Neden faiz yükünü ticari bankaların üstlenmesine müsaade vermiyorsunuz.”
Açıklanan önlem paketlerini faizi hafızalardan silmek için atılan adımlar olarak yorumlayan Prof. Şenol Babuşçu “Faiz kavramını hafızalardan silmek için yaptıklarımız sahiden çok komik. Ağır bakımdaki hastaya aspirin tedavisi. Döviz kuru alınan tedbirlerin tahlil olmadığını gösterdi” diye konuştu.
“ÖNLEMLER ZENGİNLERE YÖNELİK OLACAK”
Atılan adımları yorumlayan isimlerden Prof. Dr. Aziz Konukman, gelirin düştüğü ortamda tüketimini kartla sürdürmeye çalışan insanlara sınırlama getirildiğini, ticari kredilerde de talep genişlemesinin durdurulmaya çalışıldığını belirtti.
GES’in ise daha çok elinde döviz bulunduran zenginleri ilgilendirdiğini kaydeden Konukman şöyle devam etti:
“Çünkü kur muhafazalı mevduat (KKM) sisteminde sıkıştılar, dövizde bozulma yok. Bu eğilimi kırmak istiyorlar. Uygun de bütün gelişmeler şunu gösterdi: Dövizde kalan kazanıyor.
Ayrıca hangi cazip öneriyi getiriyorsun da ‘Senedimi al’ diyorsun? İçi boş. Enflasyonla ilgili tahlil de yok.
Model buysa tedbirler zenginlere dönük olacak. Aslında Hazine ve Maliye Bakanı Nebati bunu Kızılcahamam’da açıkladı.”
“FAİZLERİ ARTIRMAYA YÖNELİK EFOR İÇİNDELER”
Öncelikle GES’e ait yorum yapan Prof. Dr. Yalçın Karatepe:
“Yurttaşın döviz talebini azaltmak istiyorlar.
Ancak dış ticaret açığından, dış borç ödemesinden kaynaklanan döviz talebi var. Bunları karşılamadan kurlardaki yükselişin önüne geçemezsiniz.
Zaten bu nedenle kurlar açıklamalar sonrası kısa müddette eski düzeyine geldi”
Diyerek yaşanan durumu anlattı.
“ÇÖZÜM OLMAZ”
Merkez Bankası’nın düzenlemeleriyle de şirketlerin kullandığı kredilerin maliyetlerinin artırıldığını belirten Karatepe şuna dikkat çekti:
“Bir taraftan yurttaşın krediye erişimi zorlaştırılırken, öbür yandan faiz kavramını kullanmadan kredi faizlerini artırmaya yönelik uğraş içindeler. Tahlil olmaz.”
Karatepe ayrıyeten, SPK’nin fiyat indirimi adımını ise bindeli oranlar nedeniyle komik bulduğunu belirtti.
“KENDİLERİ CİDDİYE ALIYOR MU BUNLARI?”
Ekonomist Uğur Gürses’in reaksiyonu şu biçimde oldu: “Önlem diye açıklananlar şunlar; neye endeksli olduğu bilineyen GES ihracı, tüketici kredilerinde vade ve kredi kartı taban ödeme oranının düzenlenmesi, SPK’nın iraçlarda aldığı fiyatlarda indirim yapılması. Kendileri ciddiye alıyor mu bunları?”