Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın pazartesi günü kabine toplantısı ardından yaptığı konuşmada “faiz yükseltmeyeceğiz” açıklaması dövizin ateşini artırdı. Dolar/TL, piyasalarda işlemlerin açılmasıyla yükselişini hızlandırdı ve 17,18 seviyesini aştı. Euro/TL’de de 18,45’lerin üzerine çıkıldı. Her iki kurda da günlük artış yüzde 2’nin üzerinde.
Böylece Aralık ayında yaşanan kur şoku seviyelerine tekrar ulaşıldı. Tabi arada Merkez Bankası’nın milyonlarca dolarlık arka kapı müdahalesi ve Kur Korumalı Mevduat (KKM) gibi ülkenin kaynaklarını emen zihni sinir projelere rağmen yaşanması daha da dramatik.
20 Aralık 2021’de dolar 18 seviyesini görerek, euro ise 20 lirayı aşarak tarihi zirveyi gördü. Döviz kurunun tarihi değer kaybı sonrası düzenlenen kabine toplantısından dövize müdahale için çözüm olarak Kur Korumalı Mevduat (KKM) yürürlüğe konuldu.
KKM’nin yürürlüğe girmesi piyasaların ateşini bir süreliğine düşürse de kalıcı çözüm olamadı. 21 Aralık 2021’de KKM açıklandı ve 22 Aralık 2021’de dolar 12,1220 liradan, euro 13,7080 liradan güne başladı.
Döviz kurunun tarihi zirveyi görmesi ve KKM’nin yürürlüğe girmesinin üzerinden 6 ay geçmeden piyasalar aynı seviyeye yükseldi. KKM’nin de ilaç olamadığı döviz kuru 6 ay içerisinde her gün yükselişine devam etti.
Son olarak bugün dolar ve euroda döviz kurlarının Aralık 2021’e yaklaşması akıllara Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın 3 Aralık 2021’deki açıklamalarını getirdi.
Ekonomide yol haritasına ilişkin açıklamalarda bulunan Erdoğan, Haziran 2022’yi işaret ederek ‘ekonominin iyileşeceği’ mesajları verdi.
Erdoğan, ekonominin 4 sacayağının enflasyon, ihracat, faiz ve üretim olduğundan bahsederek, enflasyonun ekonomik göstergeler doğrultusunda geliştiğini söyledi. Vatandaşlara ekonomide ‘yeni dönem’ umudunu veren Erdoğan, 3 Aralık 2021’de yaptığı konuşmasında tam da bugün ekonominin nasıl olacağına ilişkin şu öngörülerde bulundu:
“Altı aylık bir süreç öngörüyoruz. Zor olanı seçtik ama 4-5 aya toparlanacağız, 6 ay sonra ise meyvelerini yiyeceğiz. Vatandaş da bunu hissedecek. Üretimle yabancı yatırımcıların dikkatini çekeceğiz. Çin böyle büyümüş. Biz onlardan daha avantajlıyız. Biz pazara daha yakınız.”
Uzmanlara göre Erdoğan’ın faiz konusunda inadı ve rezervlerle birlikte diğer tüm enstrümanların tükenmiş olması dövizin yukarıya doğru çıkışının engellenmesi imkansız hale geldi. Bugünlerde bir gündeme getirilip bir geri çekilen Süper Bono dün itibariyle tekrar ısıtılmaya başlandı.
Döviz kurunun zirveye yaklaşması sonrası ekonomistler ve siyasetçiler sosyal medyadan değerlendirmelerde bulundu.
Ekonomistlerin değerlendirmeleri şöyle:
Mustafa Sönmez: Dolar bugün 17 TL basamağına yerleşecek gibi. Yani, Erdoğan’ın, faiz indirimi kararı verdiği 2021 Eylül ayında ortalama 8,6 olan dolar, 17 TL basamağına çıkınca TL, yarı yarıya değer kaybetti. Yarı yarıya değersizleştirme! 8 ayda. Büyük yıkım! Emsali yoktur.
Veli Ağbaba: İlk çıktığında 133 dolar eden 200 TL (tedavüldeki en büyük banknotumuz) şimdi 11 dolar ediyor, böyle giderse 10 doların da altına düşecek. Tüm kağıt banknotlarımızın değeri ise 22 dolar!.. 6 ay sonra başa döndük. Erdoğan’ın kur korumalı sisteminin millete maliyeti her geçen gün artıyor. Her kur artışında 84 milyon insan, bir avuç zenginin faizlerini ödüyor.
Hakan Kara: Bugünkü döviz kurlarıyla Haziran’da resmi TÜFE enflasyonu en az %82 olur. Tedbir alınmazsa son çeyrekte üç haneyi görebiliriz.
Uğur Gürses: Başkaları için ilginç, bizler için sancılı olan deney de yakıcı-yıkıcı olan sonuçları da devam ediyor. ‘Ağır çekimdeki bu kazaya’ ancak sandıkta dur diyebileceğiz…Kararsız seçmene de söylenecek söz “güç sende; değiştir”olmalı…
Barış Soydan: Dolar 17,08 TL’yi de geçti. TL bu yıl da dolar karşısında en çok değer kaybeden para birimi.